Hoe wordt een Duits pensioen in Nederland belast?
Sinds 2016 worden kleine Duitse pensioenen tot € 15.000 per jaar door Nederland belast als de gepensioneerde in Nederland woont. Deze afspraak is vastgelegd in het belastingverdrag tussen Nederland en Duitsland.
Het verdrag is bedoeld om administratieve lasten te verlichten: bij zulke kleine pensioenen hoeft in Duitsland geen aangifte te worden gedaan, waardoor het heffingsrecht volledig bij Nederland ligt.
Het probleem ontstaat omdat veel van deze pensioenen vóór 2005 zijn opgebouwd in Duitsland, in een periode waarin geen fiscale aftrek voor pensioenpremies bestond. Over de inleg was dus al belasting in Duitsland betaald, terwijl Nederland nu belasting heft over de uitkering. Dit leidt tot een situatie van dubbele belasting.
Het dubbele belastingprobleem
Juist kleine pensioenen vallen onder het Nederlandse regime, terwijl hogere pensioenen – boven € 15.000 – volgens het verdrag vaak in Duitsland worden belast, wat in veel gevallen gunstiger is.
Dit leidt tot merkwaardige uitkomsten:
- Pensioen van € 14.999 ⇒ € 1.181 belasting in Nederland.
- Pensioen van € 15.001 ⇒ € 689 belasting in Duitsland.
Juridische ontwikkelingen
In 2022 oordeelde het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden dat deze Nederlandse heffing onrechtvaardig is, vooral bij oude Duitse pensioenen waarbij al eerder belasting is betaald.
Hoewel de Belastingdienst dit oordeel wilde volgen, is de staatssecretaris in cassatie gegaan bij de Hoge Raad. Een definitieve uitspraak over de vraag of Nederland mag blijven heffen over deze pensioenen is op het moment van schrijven nog niet bekend.
Noot: Het antwoord is gebaseerd op de bij ons bekende wetgeving en jurisprudentie per de hierboven aangegeven datum.